Uzun zamandır Yangın Güvenlik Sektöründe Yangın söndürme cihazlarını garanti süreleri üzerine bir kargaşa var , hatta 2 yıl mı garanti yoksa 4 yıl mı garanti üzerine bir çok spekülasyonlar oluşmuş durumda. Öncelike YSC lerin bakım dolum ve yenileme işleri TSE HYB 11827 hizmet yeterlilik belgesi sahibi firmalar tarafından yapılır.Belgesi firmaların bakım dolum kontrol denetim vb. gibi işleri yapmaları devlet yetkili kurumları tarafından engellenmelidir.
Garanti süreleri ile ilgili de yönetmelik ve standartlar bakmak gerekir , ülkemizdeki kabul gören standart ve yönetmeliklerde bu konuda hiçbir ibare bulunmadığını en baştan söylerek sonrasındada yönetmelikleri iredelemek bize en doğru yolu gösterecektir.
TSE HYB 11827 Standardına göre :4.2.12 İş yeri tarafından hizmet verilen yangın söndürme cihazlarına TS ISO 11602-2’ye uygun olarak periyodik bakım, dolum, test, onarım, periyodik muayene ve bakım hizmetleri verilmeli, bu hizmetlerle ilgili veriler kayıt altına alınarak yapılan işlemleri gösteren bakım formlarının bir örneği müşteriye teslim edilmelidir.
TSE HYB 11827 nin ilişkili maddesine göre ‘’TSE ISO/TS 11602-2 Ek C’de belirtilenlerin haricindeki yangın söndürücüler aşağıda belirtilen durumlarda TSE ISO/TS 11602-2’ye göre bakıma tabi tutulmalıdır.Yılda bir kere ve yerinde. Bir muayene sonucuna göre bakım yapılması gerektiğinde .’’
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik 2015 , Madde 99 (7) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır , denmektedir.
Bu maddeye göre istenen eğer cihaz Kuru Kimyevi Toz içeren cihaz ise (ki köpüklü , co2 , ıslak kimyasal v.b. başka bir çok cihaz da var) içerisine konacak olan tozun normal şartlar altında 4 yılın sonunda yenilenmesidir. Cihaz herhangi bir hasar delik yada içerisine su girmesi durumları olmadığı taktirde içindeki toz 4 yılın sonunda yenilenir. Burada bahsedilen cihazın değil tozun yenilenmesidir.Cihazlar 4 yıl boyunca arızalanmadan kaldıklarında dördüncü yılın sonunda hidrostatik testleri yapılırken içerisinden çıkan tozun yenilenmesi istenir.Garanti ile ilgili bir madde yoktur.
Ayrıca burada yönetmelikte sadece toza ithaf edilmesi sanki başka bir söndürücü olmadığı anlamını da taşımaktadır. Oysa ki Kuru Kimyevi Toz dışında bir çok yangın söndürücü vardır.Dolayısı ile yönetmeliğin bu maddesi ciddi olarak kafa karıştırıcıdır.Yine yangın söndürücüler içerisinde kullanılan kuru kimyevi tozlar genellikle / çoğunlukla MAP içeren tozlardır. Bu tozların üreticileri MSDS lerinde yada ürün tanıtım belgelerinde bu tozların içerisindeki etken maddelerin ömür boyu garantili olduğunu beyan ederek , eğer tozlar silikonlu ise akışkanlık özelliğini kaybetmiş iseler , yada içerisine su -nem girmiş ise yada kekleşmiş iseler kullanılmayıp yenilenmeleri gerektiğini beyan etmektedirler.Dolayısı ise etken madde özelliğini kaybetmemiş ve akışkan olan yada kekleşmemiş bir tozun yenilenmesi söz konusu olamaz.Bu yenileme hem israf hem milli servete verilen bir zarardır. Üstelik bu tozların ülkemizde imhası yada geri dönüşümü de yapılmamaktadır. Gelişmiş ülkelerde bu tozlar özel tesislerde toplanıp silikonları temizlendikten ve işlemlerden geçtikten sonra gübre olarak kullanılmaktadır.
Yine gelişmiş ülkelerde TS 11602-2 ye göre YSC lerin bakımları sırasında hidrostatik test süresi gelmiş cihazlar yada mekanik kısımları ile ilgili yenileme gerektiren cihazların içerisindeki tozlar tek başına özel bir kaba alınır , toz yukarıda bahsettiğimiz özellikleri kaybetmemiş ise , mekanik kısımlara gerekli bakımlar yapılarak aynı toz tekrar doldurularak kullanıma hazırlanır.
Ne yazık ki bizlerde yönetmeliğimizde TS 11602 -2 ye göre yapılacak dendiği halde yanlış bir uygulama ile her dört yılda bir bu tozların sağlam olsun olmasın atılarak yeni toz doldurulması işlemi yapılarak ciddi bir milli servet israfı gereksiz yere yapılmaktadır.
Bu karmaşanın ortadan kalkması öncelikle Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik 2015 te bahsi geçen maddelerin revize edilmesi , yönetmeliğin diğer maddelerinin de gerekli düzenlemelerin yapılması ile gerçekleşir.
Her cihazda olduğu gibi Yangın Söndürme Cihazlarında da mecburi garanti sürelerini belirleyen T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıdır. Bakanlık dışında Yangın Söndürme Cihazlarının garantisi ile ilgili bir genelge yada yönetmelik yoktur. Bakanlık ülkemizde satılan tüm cihazlar için ise en az 2 yıl garanti istemektedir. Benim bildiğim ki belki bu kanunda değişmiş olabilir bakanlık tüm tiplerdeki (KKT , KÖPÜK, CO2 v.b) YSC’ ler için zorunlu 2(iki) yıl garanti süresi belirlemiştir.Burada asıl olan YSC üzerinde en son bakım yapmış olan TSE HYB 11827 belgeli firmanın sorumlu olduğudur. Yangın Söndürme Cihazlarında 4 (dört) yıl garanti zorunluluğu yoktur.
