Kütüphane ve arşivlerde temel olarak saklanan mazlemelerin farklı farklı yanıcılık özellikleri vardır. Kütüphane ve arşivlerde kağıt bazlı kitaplar belgeler , sinema filimleri ,manyetik bantlar , manyetik diskler , dijital materyaller ve ahşap bazlı arşivleme materyalleri kullanılır.Tüm bu farklı materyallerin farklı yanıcılık özellikleri ve buna bağlı yangın yükleri vardır. Üstelik bunlara bağlı algılama , söndürme sistem ve teknikleri gerektirir.
Kağıt ; Kağıda dayalı belgeler ve kitaplar, kütüphane ve arşivlerin büyük bir kısmını oluşturur. Kütüphanelerde ve arşivlerdeki belge ve kitaplarda kullanılan kağıtlar çok farklı zamanlarda üretilmiştir ve bu nedenle çeşitli teknikler ve malzemeler kullanılarak üretilmiştir. Pamuktan oluşan kağıt, 19. yüzyılın sonuna kadar yazı ve kitap basımı için kullanılmıştır. Yüksek odun hamuru içerikli gazete kağıdı gibi düşük dereceli selüloz kağıdı, son yıllarda yaygın olarak kullanılmıştır.
Kağıda dayalı belgeler açık alevlerden tutuşabilirler (Arızalı elektrik kabloları veya dikkatsizce atılmış bir sigaradan kaynaklanan kıvılcımlar), kağıt belgelerin tutuşma riski, ısı kaynağından yayılan ısının yoğunluğuna ve süresine bağlıdır. Bir yanma sırasında yanma hızı, kitapların yanma yüzey alanı ile belgelerin arasındaki orana, yanıcıların hacmine, ne kadar sıkıca tutturulduğuna, ısı kaynağına göre konumlarına göre değişir. Arşivlerde çeşitli türden raflar kullanırlar. Arşiv kağıtları normalde dosya klasörlerinde veya kapalı kartonların çeşitli stillerinde bulunan kutularda dosyalanır. Kağıt yaklaşık 232 derece Santigrat tutuşma sıcaklığına sahiptir ancak açık dosyalar ile, kağıtların gevşek uçları veya dosya klasörlerinin kenarları hemen herhangi bir kaynak tarafından kolayca tutuşabilir. Kütleler nedeniyle kapalı kartonlar ve sık yoğun kağıtlar ise tutuşmaya biraz daha uzun süre dayanırlar.
Sinema filimleri ; En yüksek yangın riski selüloz nitrat üzerine kaydedilen filim rulolarında vardır. Selüloz nitrat filminin en tehlikeli yönü kolay tutuşması, çok yüksek yanma oranı olması ve son derece zehirli yanıcı gazlar çıkartmasıdır. Bu nedenle temel bir çözüm olarak, selüloz nitrat filmi bir arşiv veya kütüphanede saklanmamalıdır. Selüloz nitrat filmi, mümkün olduğunca güvenli bir şekilde saklamak için özel olarak inşa edilen bir kasada yada ayrı bir binada saklanmak gerekir.
Selüloz nitrat filmi, ateşleme sıcaklığının altına kadar ısıtıldığında kolayca ayrışır. Ayrıştırma ile üretilen ısı miktarı, dağılmadığı takdirde, filmin sıcaklığını hızlı bir şekilde ateşleme noktasına yükseltir. Az bir sıcaklık bile, filmin sıcaklığını tehlikeli bir seviyeye çıkarabilir ve tüm kütlede ayrışmaya neden olabilir. Selüloz nitrat ayrıca molekülü içinde yeterli oksijen içerir, böylece sınırlı bir hava konsantrasyonunda bile ayrıştırma veya yanma hızla devam eder. Selüloz nitrat filmindeki bir yangın, bu nedenle, boğulmak suretiyle söndürülemez.
Tutuşma sıcaklığı genellikle yaklaşık 149 santigrat derece olarak verilir, ancak kesin değer, maruz kalma süresi, filmin boyutu ve saflığına ve diğer faktörlere bağlıdır. Nitrat filmin yanma oranı, ahşabın yaklaşık 15 katıdır, bu nedenle ısı çok daha büyüktür bu hızlı bir sıcaklık artışı ve çok yoğun bir alev ortaya çıkarır. Bununla birlikte, hava beslemesi kısıtlanmışsa, her zaman olduğu gibi nitrat filminin rulolar halinde ise, film alevli veya alevsiz yanar, bol miktarda kalın sarı duman üretir. Bu gazlar aşırı derecede zehirlidir ve hava ile patlayıcı karışımlar oluşturabilir. Nitrat filmi yandığında çıkan gazlar arasında nitrik oksit, nitrojen dioksit ve tetroksit, karbon monoksit, hidrojen ve metan bulunur.Bir nitrat filmi o kadar şiddetli yanar ve o kadar hızlı yayılır ki, otomatik sprinklerler – watermist sistemleri haricinde kontrol etmek veya söndürmek neredeyse imkansızdır.
Manyetik Bantlar ; Manyetik bant temel olarak yanmazdır. Manyetik bantın oluşturulduğu polimer malzemeleri tutuşturmak için, bant atmosferik havada bulunandan çok daha yüksek bir oksijen yüzdesine maruz bırakılmalıdır.
Manyetik Diskler ; Bilgisayar bilgisini depolamak için kullanılan manyetik ve optik diskler, farklı yapısal özelliklere sahip olan çeşitli destek materyallerinden (örneğin, polimerler, alüminyum, vb.) üretilir. Yangın güvenliği açısından manyetik ve optik diskleri değerlendirirken, disk üreticilerinin diskler için üst sıcaklık sınırını +65 santigrat derece olarak belgeledikleri not edilmelidir..
Polimer destek tabanını kullanan manyetik bantlarda olduğu gibi, manyetik ve optik diskler 500 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda bile alevli, bu nedenle yangına yük olarak tehlikeli değildirler. Bununla birlikte, disklerdeki ısı hasarı nedeniyle manyetik disk depolarında yangın durumunda yüzde 100 bilgi kaybı meydana gelir. Bu nedenle, bilgi depolama ortamının, bir yangından kaynaklanan hasarlara daha fazla veya daha az maruz kalmasını sağlayan özellikleri, gerekli yangın koruma seviyesi belirlenmelidir. Manyetik ve optik diskler, sadece belirli bir kayıt türünü saklamak için kullanılan ayrı kasalarda saklanmalıdır ve diskleri korumak için en yüksek düzeyde yangın koruma teknikleri kullanılmalıdır.
Ahşap ; En temel yanıcı malzemelerin başında ahşap ve türevleri gelir , Yangın sırasında ahşap malzemede 170 °C ye kadar kuruma, 270 °C ye kadar CO, CO₂ ve su buharı çıkışı, 250-300 °C de de tutuşma görülmektedir. Ahşabın yangın anında sağladığı en büyük avantaj, yavaş yanması ve korlaşmasıdır. Ancak bu korlaşma aynı zamanda söndürülme tekniği içinde bazen dezavantaj olarak ortaya çıkabilir.Ahşap türevli yangınların söndürülmesinde gazlı sistemler ve aerosol sistemlerin kullanılmasını zorlaştırmaktadır.Ahşap türevli yangınlarda temel söndürücü madde su dur ve otomatik sprinklerler – watermist sistemleri gibi sistemler kullanılır.Gazlı sistemlerden CO2 sistemler de soğutma etkisi yüksek olması sebebi ile ahşap türevli ürünler depolana kütüphane ve arşivlerde kullanılırlar.
Kütüphane ve arşivlerde yangın önleme – korunma kriteri tasarlanırken depolanan malzemelerin yanıcılık özelliklerini ve yangın yüklerini doğru biçimde hesaplamak gereklidir. Doğru tasarım ve uygulama doğru bir hesaplama ve doğru bir risk analizi ile gerçekleşebilir.
